TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, AKP`nin kapalı kapılar ardında yürüttüğü TMMOB Yasası değişikliği üzerine 15 Kasım 2012 tarihinde TMMOB örgütlülüğüne yönelik olarak bir mesaj yayımladı.
AKP‘NİN KAPALI KAPILAR ARDINDA HAZIRLADIĞI TMMOB YASA DEĞİŞİKLİĞİ ÜZERİNE TMMOB ÖRGÜTLÜLÜĞÜNE
Sevgili Arkadaşlar,
AKP Hükümeti, Örgütümüz TMMOB‘nin kuruluş yasası olan 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu‘nun değiştirilmesine yönelik bir yasa taslağını kapalı kapılar ardında hazırlıyor.
Kendine muhalif hiçbir sese tahammülü olmayan, tüm sistemi, kurumları kendine göre yeniden dizayn eden AKP İktidarının, bilimden, insandan, çevreden uzak rant politikalarının karşısında engel olarak gördüğü Birliğimiz ve bağlı odalarını es geçmesini zaten beklemiyorduk.
Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu‘nun meslek örgütleri üzerine hazırladığı raporla başlayan, KHK‘lerle kurulan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü‘nün oluşturulması ile devam eden, çok sayıda çıkarılan yönetmeliklerle sürdürülen süreçte mesleğimize, meslektaşlarımıza ve örgütümüze de yeni bir ayar verilmeye çalışıldığı aşikârdı. 6235 Sayılı TMMOB Yasası‘nın değiştirileceği, TMMOB‘nin "yeniden düzenleneceği" AKP‘li yetkililer tarafından farklı zeminlerde dile getiriliyordu.
Sevgili Arkadaşlar,
AKP‘nin teslim alamadığı Birliğimiz, şimdi yasası değiştirilerek teslim alınmak isteniyor.
AKP Hükümeti TMMOB Yasası hazırlıyor ama TMMOB‘ye sormaya gerek bile duymuyor, çalışmalarını kapalı kapılar ardında yürütüyor. İşte AKP‘nin "ileri demokrasi"si... Türkiye‘nin en fazla üyeye sahip, kamu kurumu niteliğindeki meslek örgütünü yeniden yapılandıracaksınız ama yasasını hazırladığınız örgüte bir şey sormayacaksınız.
Elbette sormazlar. Çalışma hayatını düzenleyen yasalar değiştirilirken, Sendikalar Yasası değiştirilirken emek örgütlerine sormadıkları gibi; eğitim sistemini baştan aşağı kendi ideolojilerine göre düzenledikleri 4+4+4 kesintili eğitim sistemini getirirken eğitimcilere sormadıkları gibi; sağlıkta yeniden yapılandırma diye yasalar hazırlayıp sistemi tümüyle insanımızın aleyhine değiştirirken Türk Tabipleri Birliği‘ne sormadıkları gibi, Alevi ve Kürt açılımı yaparken Alevilere ve Kürtlere sormadıkları gibi; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yasası‘nı değiştirirken de bu ülkenin mühendislerine, mimarlarına, şehir plancılarına onların örgütü TMMOB‘ye sormazlar. Çünkü sorarlarsa sadece emekten, bilimden, insandan yana yanıtlar alırlar. Bu yanıttan da hiç hoşlanmazlar.
Sevgili Arkadaşlar,
AKP hazırladığı torba yasa içindeki değişikliklerle bir türlü kendinden yana yapamadığı örgütümüzü parçalayarak güçsüzleştirmek, etkisizleştirmek istiyor. AKP Odalarımızı parçalayarak, bölerek TMMOB‘nin gücünü azaltmak istiyor.
Biz yapacaklarımızı biliyoruz: AKP‘nin 10 yıllık iktidarı boyunca kendi arka bahçesi haline getiremediği, önünde engel olarak gördüğü TMMOB‘yi etkisizleştirmeyi amaçlayan bu yasa değişikliğine karşı bundan önce olduğu gibi bundan böyle de hep birlikte mücadele edeceğiz. Oda yönetim kurulu başkanları ile yaptığımız toplantıda da kararlaştırıldığı üzere mücadelemizi ortaklaşarak büyüteceğiz.
TMMOB‘yi TMMOB yapan, şimdiye kadar ayakta tutan, savrulmasına ve diz çökmesine asla izin vermeyen örgütlülüğümüzün bu saldırıyı geri çevireceğine olan inancım tamdır.
Bilinmelidir ki; yüreği insan sevgisi ile dolu olan TMMOB‘nin kadroları her ne pahasına olursa olsun AKP‘ye teslim olmayacak inanç ve kararlılıktadır. AKP asla mühendislik, mimarlık, şehir plancılığı mesleğini ve onların örgütü TMMOB‘yi teslim alamayacaktır.
Hepimize kolay gelsin.
Mehmet Soğancı
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı
KAPALI KAPILAR ARDINDA HAZIRLIĞI SÜREN VE TORBA YASA İÇİNE KONULAN TMMOB YASASI İLE İLGİLİ DEĞİŞİKLİK MADDELERİ
MADDE 53- 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Türkiye sınırları içinde meslek ve sanatlarını icraya kanunen yetkili olup da mesleki faaliyette bulunan mühendis, mimar ve şehir plancılarını teşkilatı içinde toplayan ayrı ayrı kamu kurumu niteliğine ve kamu tüzel kişiliğine sahip Odalardan müteşekkil Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği kurulmuştur.
Birliğin ve Odaların genel merkezi Ankara, Odalara bağlı İl Odalarının merkezi bulunduğu vilayet merkezidir.
Vilayet merkezlerinde Birliği temsilen Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği İl Koordinasyon Kurulları kurulur. Kurullar ilde bulunan odalar tarafından atanacak birer üyeden teşekkül eder. İl Koordinasyon Kurulları Sekretaryasını Birlik tarafından belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda kendisi oluşturur.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği ve Odalar aynı meslek alanındaki bölgesel veya uluslararası meslek odalarına ilgili Bakanlığın iznini alarak üye olabilir."
MADDE 54- 6235 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Odalar, Birlik Umumi Heyeti kararıyla açılabilir. Ülke genelinde bir meslek gurubunda faaliyet gösteren meslek mensubu sayısı beş yüzü bulduğunda en geç altı ay içinde Birlik İdare Heyeti Kararıyla Oda kurulması zorunludur. Oda kurulmadan odalara bağlı il odaları kurulamaz.
"Kayıtlı üye sayısı en az 25 meslek mensubu olan illerde her meslek grubu için bir il Odası kurulabilir. Kayıtlı üye sayısı ikiyüzelliyi geçen illerde il odası kurulması zorunludur. İl Odası kurulmasından oda idare heyeti sorumludur. İl odası idare heyeti ilk il odası seçimlerine kadar oda idare heyeti tarafından il odasının bulunduğu ilde görev yapan üyeler arasından atanır. Her meslek için ayrı ayrı kurulan her il Odası bulundukları ilin adı ile anılır. Yeni kurulacak odalar için de bu hüküm uygulanabilir.
Yeni kurulan Odalar ve il odaları kuruluşlarını Birliğe bildirmekle tüzel kişilik kazanırlar. Kurulan Odalar ve il odaları, Birlik tarafından ilgili Bakanlıklara ve yerel yönetimlere bildirilir."
MADDE 55- 6235 sayılı Kanunun 17 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
İl Odası kurulamayan illerdeki meslek mensupları, bulundukları vilayetin merkezine en yakın olan vilayet merkezindeki il odasına tabi olur.
Büro tescil ve ikamet adresine bağlı olarak kayıtlı üye sayısı en az yirmi beş olan illerde en az yirmi beş meslek mensubunun bir araya gelerek karar alması halinde en geç altı ay içinde bir araya gelen üyeler arasından en kıdemli üyenin başkanlığında seçim yapılır ve beş kişilik kurucular kurulu belirlenir ve bu süre içinde il odası kuruluşunu tamamlar. Oda Merkezine ve Birliğe bildirir. İl odaları mali ve idari konularda karar almaya yetkilidir. İl Odası tarafından alınan taşınmazlar Oda adına tescil olunur. İl odasına ait harcamalardan, aidat tespiti ve gelirlerden İl Odası İdare Heyeti sorumludur. Yeni kurulacak odalar için de bu hüküm uygulanabilir.
Büro tescili yaptırarak veya bir kuruluş bünyesinde mesleki faaliyetten sorumlu olarak mesleğin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar, üyenin sahip olduğu sertifikalar, katıldığı mesleki eğitim faaliyetleri, çalışma deneyimi ve süresi, dikkate alınarak Odalar tarafından yayımlanan yönetmelikle belirlenir. Uygulamalar il odaları tarafından yürütülür. İl Odaları hizmetin daha iyi sunulabilmesini teminen görev yetki ve sorumluluk sınırları içinde temsilcilik açabilir, kendi meslek alanları ile ilgili bölümlerde eğitim gören üniversite öğrencilerini geçici üye olarak kayıt altına alabilir. Odalar ve il Odaları bakanlıklar, kurum ve kuruluşlarla doğrudan yazışma yapabilirler.
MADDE 56- 6235 sayılı Kanunun 21 nci maddesinin Ek fıkrasının birinci cümlesindeki "çoğunlukla" ibaresi "nispi temsil sistemiyle" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 57- 6235 sayılı Kanunun 26 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Kamu kurum ve kuruluşları Oda üyesi olması gerekmesine rağmen üye olmaksızın mesleği icra edenlerin faaliyetlerini ve belgelerini onaylayamaz. Onaylanmışsa iptal eder ve durumu ilgili odaya bildirir. Oda haysiyet divanınca bu kişilere on bin TL. para cezası verilir.
Odalar bu Kanunla veya diğer ilgili mevzuatla kendilerine zorunluluk getirilmeyen veya diğer mevzuatta öngörülmeyen başka kurum ve kuruluşların sorumlu oldukları konularda zorunluluk getiremez, getirilmiş olsa dahi uymayan üyeler hakkında işlem tesis edemez karar alamazlar. Uygulamalardan Birlik ve Oda İdare Heyeti, Yüksek Haysiyet Divanı ve Oda Haysiyet Divanı üyeleri ve Oda ve İl Odası Meslek Komiteleri sorumludur.
MADDE 58- 6235 sayılı Kanunun 32 inci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
"Odalar ve il odaları bedelini vesikalandırmak suretiyle ihale mevzuatına tabi olmaksızın kamu kurum ve kuruluşlarına, yerel yönetimlere, üniversitelere, gerçek ve tüzel kişilere ve uluslararası kuruluşlara mesleki faaliyetleri araştırma ve geliştirmeye yönelik proje hazırlayabilirler, ortak proje geliştirebilirler ve sadece bu amaç için odaya bağlı iktisadi teşebbüs kurabilirler. Talep olması halinde görev yetki ve sorumluluk sınırları içinde teknik destek sağlayabilirler. İlgili Bakanlıklarla protokol yapılmak suretiyle meslek alanları ile ilgili konularda piyasa gözetim ve denetim faaliyetinde bulunabilir verimlilik çalışmalarını yürütebilirler.
Odalar meslek alanlarında özel uzmanlık gerektiren sahalarda gelişen teknolojiye ülkenin özel koşullarına veya uluslararası uygulamalara uyum sağlamak üzere, ilgili Bakanlıkların uygun görüşünü almak ve protokol yapmak, koordinasyon sağlamak koşuluyla mesleki yeterlik faaliyetinde bulunabilir, belge düzenleyebilir ve eğitim verebilirler. Mesleki yeterlilik zorunluluğu getirilen konularda faaliyetin sürdürülebilmesi için mesleki yeterlik belgesine haiz olunması şarttır. Meslek mensupları ilgili Bakanlıklarca veya il odalarınca katılım zorunluluğu getirilen mesleki konulardaki seminer, konferans ve benzeri faaliyetlere katılmak yıllık puan kotasını doldurmak zorundadır. Odalar meslek mensuplarının mesleki sorumluluk sigortası yaptırmalarına ilişkin olarak koordinasyon görevi üstlenir ve üyelerin kayıtlarına işler. Bu uygulamalara ilişkin usul ve esaslar odalar tarafından yayımlanan yönetmelikler ile belirlenir. İl odalarının bu madde kapsamında elde ettiği gelirlerin en fazla yüzde onu, her ayın ilk beş günü içinde gelirine eklenmek üzere oda merkezine aktarılır. Oda gelirlerinin de en fazla yüzde beşi Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine aktarılır. Ancak bir proje kapsamında yürütülen araştırma ve geliştirme hizmetlerinden elde edilen gelirlere ilişkin paylar bu proje tamamlandıktan sonra aktarılır.
Odalar kendi meslek alanları içinde kalan farklı iştigal alanlarında Meslek Komiteleri kurabilir. Meslek Komitelerinin kararları bağlayıcı olup, alınan kararlardan komite üyeleri sorumludur. Meslek Komiteleri üyeleri komitenin kuruluş konusuna uygun olarak faaliyet gösteren ve bu doğrultuda kayıt altına alınan bütün üyelerden teşekkül eder. Meslek Komitelerinin kararlarına itiraz öncelikle il odasında kurulu Meslek Komitelerine yapılır. Oda merkez Meslek komitesince verilen karar kesindir. Meslek Komiteleri mesleğin genel ilkelerine aykırı karar alamaz. İl Odası Meslek Komitelerince yörenin koşullarına uygun özel karar alınmayan konularda Oda Merkez Meslek Komitesinin kararlarına uyulur. Bir meslek komitesinin aldığı kararın başka bir faaliyet alanında görev alanları doğrudan ilgilendirmesi halinde kararın yürürlüğe girmesi Oda Umumi Heyetinin kararına bağlıdır.
Üye kayıtları il odasına yapılır. İl odası bulunmayan illerde kayıtlar il odası adına temsilcilikler tarafından yapılır. Büro tescili yapılmadan kayıt edilen üyeler adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde yer alan adreslerinin bulunduğu vilayetin il odasına kayıt edilir. Özel kuruluşlarda görev alıp, kuruluş merkezi dışında farklı bir ilde altı aydan fazla süreli olarak çalışan meslek mensupları, çalıştıkları vilayetin il odasına kayıt olmak zorundadır."
MADDE 59- 6235 sayılı Kanunun 33 üncü maddesin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Türkiye‘de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler. Meslek odasına üye olmayan meslek mensupları kendi nam ve hesabına ve başka kişi ve kuruluşlar adına faaliyet gösteremezler veya çalışamazlar. Odalar üyelerini, faaliyet alanlarına göre tescilleyerek kayıt altına almak zorundadır. Odalar üyelerine dair her türlü kayıtlarını, üyelerinin mesleki faaliyetlerine ve cezalarına dair bilgileri elektronik ortamda tutmak ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının paylaşımına açmak zorundadır."
"Kamu Kurumu ve Kuruluşları ile İktisadi Devlet Teşekkülleri ve Kamu İktisadi Kuruluşlarında asli ve sürekli olarak çalışanların aidat ödeme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nitelikteki meslek mensupları dahil aidatını ödemeyenler seçimlere katılamaz, temsilci ve delege olamaz, yönetimde görev alamaz ve verilen hizmetlerden faydalanamaz. Aidatı dışında borcu bulunanlar hakkında bu hüküm uygulanmaz."
MADDE 60- 6235 sayılı Kanunun 4 üncü ve 5 inci Muvakkat Maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 61- 6235 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
"Bu Kanun uyarınca hazırlanan yönetmelikler, ilgili Bakanlıklarca uygun görüş verilmeden ve Resmi Gazetede yayımlanmadan yürürlüğe girmez. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yürürlükte olan mevcut Yönetmelikler en geç 6 ay içerisinde Odalar tarafından yeniden düzenlenir. Oda ve Birlik İdare Heyetince incelenerek uygun görüş almak üzere ilgili Bakanlıklara gönderilir. Bu süre ilgili Bakanlıklar tarafından en fazla 6 ay daha uzatılabilir. Bu süre sonunda ilgili Bakanlıkların uygun görüşü alınarak bu Kanuna ve diğer mevzuat hükümlerine uygun hale getirilmeyen Yönetmelikler hükümsüz hale gelir. Odaların illerde bulunan şubeleri bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren herhangi bir karar almaksızın il odasına dönüşür. Oda şubesi bulunmayan illerdeki temsilcilikler bulunduğu vilayette şube kuruluncaya kadar en yakın mesafedeki il odasına bağlanır. Üye kayıtları öncelikle büro tescil adresi ve adres kaydı dikkate alınarak bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç altı ay içinde yenilenir ve elektronik ortama işlenir."
MADDE 67- Bu Kanun yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.
MADDE 68- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.